Montaż instalacji fotowoltaicznej wymaga niebywałej precyzji, a przede wszystkim wiedzy na temat samego działania systemu. Niestety często mimo tego, że montażu dokonuje wykwalifikowana grupa specjalistów, dochodzi do uszkodzenia modułu fotowoltaicznego. Jakie są konsekwencje takich zdarzeń i czy taki element nie może być podłączony?

Jakie błędy podczas montażu są popełniane najczęściej przez instalatorów fotowoltaiki?

Brak staranności jest podstawowym powodem powstawania usterek i uszkodzeń. Bardzo często zdarza się sytuacja, że przy braku asekuracji sprzętowej, bez odpowiedniego zabezpieczenia instalatora, fałszywy krok jest równoznaczny z utratą równowagi, co w konsekwencji prowadzi do upadku instalatora, do upadku modułu, uderzenia modułu narzędziem, uderzenia modułu o elementy konstrukcyjne budynku. Bardzo częstym powodem uszkodzenia modułów fotowoltaicznych jest niewłaściwy transport. Moduły są przewożone bez wzajemnej izolacji pomiędzy sobą, bez zapewnienia przestrzeni swobody pomiędzy nimi, bez zwracania uwagi na nacisk, jaki kolejne moduły wywierają na moduły przygniecione ciężarem transportu. Poważnym problemem w organizacji pracy instalatorów jest montaż niezgodny z instrukcją. Grzechem pierworodnym bardzo wielu instalatorów jest chodzenie po modułach. Instalatorzy uważają, że brak pęknięć szyby, podczas chodzenia po modułach, jest równoznaczny z brakiem uszkodzeń. A to nie jest prawdą! Zarysowanie przedniej szyby, chociaż z pozoru niewidoczne i nie generujące żadnych doraźnych skutków, w efekcie jest miejscem penetracji wilgoci, kwaśnych opadów, brudu, co prowadzi do penetracji destrukcyjnych czynników w głąb, a w konsekwencji do uszkodzenia ogniw i połączeń pomiędzy nimi. Ponadnormatywny nacisk stóp na szybę modułu, powoduje mikropęknięcia ogniw, co w konsekwencji prowadzi do powstania tzw. hot spotów, czyli punktowych miejsc przegrzania modułów. Zbyt mocne dociąganie śrub montażowych powoduje powstanie zbyt wielkich naprężeń, które powodują uszkodzenia mechaniczne ram modułów oraz zbyt wielki nacisk na ogniwa wchodzące w skład modułu fotowoltaicznego.

Czy uszkodzony moduł instalacji fotowoltaicznej należy wyrzucić?

Z punktu widzenia instalatora i zleceniodawcy, uszkodzony moduł nie powinien być montowany w instalacji fotowoltaicznej. Czy zatem taki moduł jest nieprzydatny? Otóż jest i może być z powodzeniem stosowany w prostych układach zasilających. Co stoi za takim pojmowaniem sprawy? Otóż, ogniwa fotowoltaiczne, wchodzące w skład modułu fotowoltaicznego, maja dwie elektrody: dolną – dodatnią, naniesioną na cały spód ogniwa metodą sitodruku oraz górną – ujemną, naniesioną również metodą sitodruku, tworzącą układ wzajemnie prostokątnych połączeń (struktura palczasta), wychwytujących swobodne elektrony wybite z wiązań walencyjnych przez kwanty promieniowania słonecznego. Dopóki te połączenia nie zostaną przerwane, czyli dopóki istnieją metaliczne połączenia w górnej elektrodzie (palczastej), to pomimo pęknięć ogniwa, jego parametry elektryczne nie ulegną radykalnej zmianie. Z czego wynika taka sytuacja? Elementem czynnym, roboczym w ogniwie fotowoltaicznym, jest złącze p-n. Nie ma znaczenia, czy ogniwo ma wymiar 10 mm x 10 mm, czy 156 mm x 156 mm, napięcie takiej elementu fotowoltaicznego będzie wynosiło 0,5 – 0,6 V (dla ogniw krzemowych monokrystalicznych lub polikrystalicznych). Reasumując, moduł będzie normalnie pracować. Problemem, który może się pojawić są gorące punkty, tworzące się w miejscach pęknięć. Jeżeli zatem, uszkodzone moduły ustawimy w bezpiecznym miejscu, w ogródku, na działce, na konstrukcji wsporczej, z dala od łatwopalnych miejsc, możemy przez długi czas wykorzystywać takie moduły do zasilania urządzeń elektrycznych na działce; do ładowania akumulatorów, do zasilania grzałki bojlera, do bieżącego zasilania odbiorników energii elektrycznej w ciągu dnia. Uszkodzone moduły fotowoltaiczne można kupić w hurtowniach za symboliczne kilka złotówek. Zatem, za niewielkie pieniądze, można zbudować działkową instalację fotowoltaiczną off-grid.

Źródła: opracowanie OSZOmega, więcej informacji pod adresem https://www.oszomega.pl/oze/