Wentylatory są urządzeniami, które ściśle należy dobierać do określonych procesów i wymagań, aby z jednej strony spełniały skutecznie swoje zadanie, a z drugiej w sposób optymalny zużywały zasoby. Wentylatory powinny być dobierane w oparciu o projekt instalacji wentylacji. Istnieją jednak warunki, które mają dodatkowe wymagania wobec wentylatorów i innych urządzeń elektrycznych, a są to między innymi strefy zagrożenia wybuchem, strefy pyłowe. 

Strefy gazowe i pyłowe

Ogólnie rzecz biorąc strefy zagrożenia wybuchem są miejscami, gdzie na skutek przeróżnych procesów pojawiają się w powietrzu pyły, gazy, pary, które tworzą z powietrzem mieszaninę wybuchową. Znajdujące się w takich warunkach urządzenia elektryczne, pozbawione zabezpieczeń przeciwwybuchowych mogą spowodować wybuch, np. na skutek wystąpienia iskry. Stąd konieczność stosowania specjalnych konstrukcji, które mogą być stosowane w takich warunkach. Wyodrębnia się 3 kategorie stref zagrożenia wybuchem przez gazy, jak i 3 kategorie zagrożenia wybuchem stref pyłowych. Dla każdej z nich stosuje się odpowiedni rodzaj urządzeń wentylujących przystosowanych do pracy w określonych warunkach.

Kategoria 1

Do tej kategorii zalicza się wentylatory, które pracują w strefach, w których wybuchowe mieszaniny występują często, przez długi czas lub stale. Ponadto wentylator powinien zapewniać bezpieczeństwo nawet w sytuacji pojawienia się dwóch niezależnych od siebie uszkodzeń zabezpieczeń.

Kategoria 2

W tej kategorii stosuje się urządzenia, które pracują w atmosferze o prawdopodobieństwie pojawienia się wybuchowej mieszaniny gazów lub pyłów. Urządzenia te powinny gwarantować bezpieczeństwo podczas wielu zakłóceń i usterek mogących się pojawić.

Kategoria 3

W tej kategorii znajdują się wentylatory, które pracują w atmosferze, gdzie ewentualne wybuchowe mieszaniny gazów i pyłów pojawiają się rzadko, lub tylko na bardzo krótki okres. Urządzenia to powinny zapewniać wymagany poziom bezpieczeństwa pracy podczas zwykłej pracy.

Wentylatory przystosowane do pracy w strefach zagrożenia wybuchem nazywa się wentylatorami przeciwwybuchowymi i posiadają na obudowie m.in oznaczenia „Ex” – czyli oznaczenie urządzeń elektrycznych przystosowanych do pracy w strefach wybuchowych. Oprócz tego posiadają także symbole informujące o rodzajach zabezpieczeń:

• b – kontrola źródeł zapłonu,
• c – bezpieczeństwo konstrukcyjne,
• d – ognioszczelna obudowa,
• e – wzmocniona obudowa,
• fr – ograniczona wentylacja obudowy,
• g – bezpieczeństwo wewnętrzne,
• i – osłona przed iskrami,
• k – osłona cieczowa,
• o – osłona z wypełnieniem cieczowym,
• p – osłona gazowa z nadciśnieniem,
• q – osłona z wypełnieniem piaskowym.

Przykłady wentylatorów przemysłowych można znaleźć na stronie www.luftberg.pl.