Motyw tworzenia budowli sięgających jak najwyżej nieba jest nam znany jeszcze z Biblii, z opowieści o wieży Babel. Od wieków ludzie marzyli o wysokich budynkach, jednak dopiero wraz z rozwojem techniki marzenie to stało się osiągalne – pierwsze drapacze chmur powstawały pod koniec XIX wieku. W tym artykule przybliżymy nieco historię wysokościowców.

Bez tego nie byłoby startu…

Wysokościowce nie mają długiej historii z bardzo prostej przyczyny: nie mogłyby powstawać, gdyby nie konkretne wynalazki zestawione z myślą techniczną. Dla samej budowy wieżowca kluczowe są żelbet, stal i szkło, ale dla jego funkcjonalności również pompy wodne oraz windy. Ponieważ wynalazki te pochodzą z XIX wieku, nietrudno domyślić się, że przedtem na świecie wysokich budynków nie było – rzadko spotykało się budynki wyższe niż 6-piętrowe, a i te należały do rzadkości, gdyż trudno było dostarczyć wodę na najwyższe piętra, a pokonywanie wielu schodów, by dostać się do mieszkania również nie jest niczym przyjemnym. Oczywiście nie oznacza to, że wysokie budowle nie powstawały w ogóle – mamy przecież zachowane do dzisiaj romańskie i gotyckie wieże, a także zabudowę starego miasta w Edynburgu.

Pierwsze wysokościowce

Budynek Flaxmill w Wielkiej Brytanii powstał w 1797 roku i jest nazywany dziadkiem wszystkich wieżowców – jako pierwszy wykorzystuje nowoczesną, jak na tamte czasy ramę stalową. Z pierwszymi wysokościowcami jednak najbardziej kojarzy nam się Chicago i słusznie – tam w latach 1884-85 powstał pierwszy nowoczesny wieżowiec liczący sobie 10 pięter – Home Insurance Building. Choć jego wysokość dzisiaj nie jest imponująca, wyróżnia się on tym, że jego architekt opracował pierwszą ramę nośną, która otworzyła drzwi do budowy kolejnych wysokościowców.

Główny wkład w budowę wysokich budynków mają Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, ale na terenie Europy warto wspomnieć też o Polsce, w której w 1908 roku powstał w Warszawie mierzący 58 metrów budynek PAST, który w tamtym czasie był najwyższym budynkiem mieszkalnym w Europie.

Po II wojnie światowej do dzisiaj

Mając odpowiednie środki, można było budować właściwie bez końca. Oczywiście im wyższy budynek, tym doskonalszej konstrukcji wymaga, by jego użytkowanie było bezpieczne. Można jednak powiedzieć, że wciąż trwa rywalizacja o to, gdzie będzie znajdował się najwyższy budynek świata. Rozwój architektury pod tym względem jest niesamowity: w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku najwyższym budynkiem był City Hall liczący 167 metrów, a obecnie królem jest Burdż Chalifa o wysokości 828 metrów. Ostatnie słowo z pewnością nie zostało jednak jeszcze wypowiedziane i kto wie, kiedy powstanie kolejny najwyższy budynek. Jedno jest pewne – niezależnie od tego, jaka jest wysokość budynku, jeśli ma on więcej kondygnacji niż tylko parter, musi być dostosowany do użytkowania również przez osoby o ograniczonej mobilności. Winda lub platforma dla niepełnosprawnych to dzisiaj konieczność, a potrzeby osób niepełnosprawnych powinny zawsze iść przed chęcią osiągnięcia jak największej wysokości budynku.